BLOG

Gebiedende wijsjes

Wij Nederlanders zijn een eigenwijs volk. Vergeleken met veel andere volkeren zijn we extreem anti-autoritair. We laten ons door niemand iets opleggen (‘dat maak ik zelf wel uit’, ‘ik moet natuurlijk niks’), we houden niet van hiërarchie en als we bevelen krijgen, valt dat steevast verkeerd. Nederlanders moet je niet commanderen en al helemaal niet vertellen wat ze moeten doen. Of laten. Eén regeltje of opdracht te veel en we hebben meteen een dictatuur. Behalve in liedjes.

Gek genoeg hebben we met die bevelen veel minder moeite als geliefde volkszangers zich tot ons richten. Commando’s? Geen probleem. Wij doen wel mee. En dan heb ik het niet over ‘Ahoy, laat je horen!’ of ‘Laat die handjes zien’. Nee, vooral in de betere Nederlandstalige song moeten we regelmatig van alles. En dan valt de gebiedende wijs. Doe dit, doe dat. Liedjes met een opdracht.

Ramses Shaffy

De grote Ramses Shaffy kon er al wat van. ‘Laat Me‘, Sammy die omhoog moest kijken en natuurlijk de zevenvoudige opdracht ‘Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder‘. Niet dat Ramses de eerste was, want Peter Koelewijn sommeerde in 1960 al op hoge toon om van het dak af te komen. Het was de laatste waarschuwing, liet hij er zelfs bij weten.

Niks mis mee hoor, want in elke taal kennen we liedjes met een gebiedende wijs. Maar zo dwingend als in het Nederlands hoor je het zelden. Serieus, er wordt bij ons wat muzikaal afgecommandeerd. En er zijn ook nog eens veel gradaties. Als we kijken naar bijvoorbeeld The Scene of Frank Boeijen, dan vind je in hun repertoire wel een paar gebiedende wijsjes (‘Rij Rij Rij’ en ‘Geef Nooit Op‘ van de hand van Thé Lau, en ‘Doe Iets‘ en ‘Zeg Me Dat Het Niet Zo Is‘ van Boeijen), maar toch zijn bij de oudjes de commanderende titels redelijk dun gezaaid. Misschien logisch, omdat Thé en Frank opgroeiden in de vrije jaren 60, waarin bevelen en geboden verre van mode waren. En liedjes met een opdracht schaars.

‘Leef’

Maar dan de wat jongere generatie artiesten, daar is de rem er echt af. Terwijl de oude Hazes hooguit ‘Geef Mij Je Angst‘ en ‘Zeg Maar Niets Meer‘ in de gebiedende wijs zong, vind je bij de liedjes van de jonge André met gemak al een half dozijn gezongen opdrachten: ‘Leef!’, ‘Laat Me Maar Vrij’, ‘Geef Me Alles’, ‘Zet De Tijd Even Stil’, ‘Zeg Het Vandaag’ en ‘Ga’. Zoals u wilt, meneer Hazes, u zegt het maar.

De kroon van liedjes met een opdracht wordt echter glorieus gespannen door Nick & Simon uit het toch niet al te volgzame Volendam. En die gaan zelfs een stevig stapje verder. Want ze lopen niet alleen ferm te gebieden, maar geven ook nog eens directieve levensmotto’s mee en hart-onder-de-riem koersaanwijzingen die zo op een tegeltje kunnen. Daar gaan we: ‘Pak Maar M’n Hand’, ‘Leg Me Uit Wat Liefde Is’, ‘Blijf Overeind’, ‘Kijk Omhoog’, ‘Zing!’, ‘Open Je Hart’, ‘Geef Me Deze Tijd’, ‘Open Je Ogen’, ‘Hef Het Glas’, ‘Dans Heel Dicht Bij Mij’, ‘Luister Naar Je Hart’ en ‘Kijk Me Na’. Dertien geboden op een rij. Mozes is er een kleine jongen bij.

Mijn conclusie: je kunt Nederlanders wel degelijk vertellen wat ze allemaal moeten doen en laten. Maar alléén als je het slim verpakt in een liedje. Met de handjes in de lucht, dan krijg je alles voor elkaar. Geloof me!