BLOG

Rijmwoordenboek: valsspelen of vakmanschap?

Van de oude André Hazes was alom bekend dat hij bij het liedjesschrijven gebruik maakte van een rijmwoordenboek. Daar werd soms een beetje smalend over gedaan, alsof het een bewijs was dat Hazes niet creatief was. Maar is dat wel terecht?

Zoals een timmerman z’n gereedschap heeft en de chefkok z’n keukenmachines, zo hebben ook songwriters hun middelen en materialen. Van die timmerman zullen we niet snel zeggen dat-ie valsspeelt als hij een hamer pakt om spijkers in het hout te slaan in plaats van z’n blote handen. En een sterrenkok die een elektrische staafmixer gebruikt in plaats van een garde – ook niks mis mee, toch?

Waarom zou een liedjessmid die een rijmwoordenboek, een thesaurus of een dictionaire gebruikt dan een oplichter zijn?

Wie uit z’n hoofd zoekt naar een passend rijmwoord gaat in gedachten meestal het alfabet af. Net als in een woordenboek. Geen verschil.

Het gebruik van een rijmwoordenboek of een woordenlijst met synoniemen, antoniemen of verwante woorden is dus zo gek nog niet. Het zijn middelen die de liedjesmaker in staat stellen verder te reiken, sneller te werken, de inspiratie vrij spel te geven.

MasterWriter

Helemaal eigentijds is het werken met software die speciaal is ontwikkeld voor songwriters. Een van de meest gebruikte programma’s heet MasterWriter, met oneindig veel mogelijkheden om je (Engelstalige) werk te structureren en te ordenen. Met een klik van de muis boor je woorden aan die van pas kunnen komen: volmaakt rijm, halfrijm, klinkerrijm… Synoniemen, zegswijzen, historische feiten – het houdt niet op. Bovendien heb je de mogelijkheid om tekstschetsen te maken, mindmaps, aantekeningen en nog veel meer.

MasterWriter staat dan ook te boek als een uitermate bruikbare tool onder professionele songwriters. En niet de minsten: onder de beroepsgebruikers zitten namen als Gwen Stefani, Jimmy Webb, Ashford & Simpson, Kenny Loggins, Stephen Sondheim, Paul Anka en LeAnn Rimes.

Tenzij je een streng-orthodoxe purist bent, is het gebruik van hulpmiddelen dus verre van verboden. En ik kan je uit eigen ervaring zeggen dat zelfs het snuffelen door de mogelijkheden van een programma als MasterWriter je al op songideeën kan brengen.

De oude Hazes zou maar wat blij zijn geweest met zo’n programma. Jammer dat het alleen in het Engels beschikbaar is.