BLOGS
Verhaal met een haakje
Een van de mooiste voorbeelden van een ‘narrative hook’ is ‘Ode to Billie Joe’ uit 1972. Daarin bezingt Bobbie Gentry de tragische zelfmoord van Billie Joe McAllister, die van de Tallahatchie Bridge is gesprongen. Waarom, is niet duidelijk. Het voorval wordt achteloos aan de eettafel besproken in het gezin waarvan de ik-figuur de dochter is. Maar er is nóg een mysterie. En daarmee hecht het haakje zich nog een stukje dieper.
Motregen-akkoord
Daar was-ie! Het magische melancholie-akkoord waarmee je motregen laat vallen in een liedje! Door een vinger minder te plaatsen, kreeg ik er een toon BIJ. Een toon die al die tijd verstopt had gezeten onder het octaaf van het C-akkoord. Bij navraag bleek het de toon B te zijn, die in het C-akkoord de functie heeft van ‘groot-septiem’. Het voelde of ik door een zwart gat in het universum was gekropen en in een ander, nog onontdekt deel van de kosmos was beland.
Songwriting bloopers
Je kent ze vast wel: die wereldberoemde foutjes die in een kaskrakende filmhit zijn beland. Niemand heeft ze opgemerkt, maar na de première zagen oplettende kijkers opeens onlogische details. In liedjes komen dat soort bloopers ook voor. Terwijl er bij films specialisten worden aangetrokken om deze zogeheten ‘continuïteit’ te bewaken, moeten songwriters het zelf opknappen.
Songwriting camp: Keith & Willie
Tijdens het recente songwriting camp kon ik weer eens meemaken hoe de deelnemers in teams aan het liedjesschrijven gingen. Hoe begin je? Waar haal je inspiratie en ideeën vandaan? Beginvragen die altijd terugkeren. Door de prikkels die er op zo’n songwriting camp over en weer gaan, vroeg ik mezelf ook weer af: hoe kom ik zelf nou toch op voer voor liedjes?
Hulpmiddelen: valsspelen of vakmanschap?
Zoals een timmerman z’n gereedschap heeft, zo hebben ook songwriters hun middelen en materialen. Van die timmerman zullen we niet snel zeggen dat-ie valsspeelt als hij een hamer pakt om spijkers in het hout te slaan in plaats van z’n blote handen. Waarom zou een liedjessmid die een rijmwoordenboek gebruikt dan een oplichter zijn?
Clichés? Probeer nog eens
Clichés in songs – vooral harmonisch – zijn niet verboden. Sterker nog: ze zorgen voor herkenning. Net als herhaling. Niks mis mee dus. Maar tekstueel is het wat lastiger. Een clichématige uitspraak zorgt weliswaar voor herkenning, maar is vaak erg versleten. Vallen als een baksteen, wit als sneeuw, rozengeur en maneschijn… Uitdrukkingen die zo bekend zijn dat ze niet meer opvallen. Hoe kan je dat verbeteren?
‘We gaan een zwembad schrijven!’
Toen de Beatles de ene na de andere nummer-1-hit hadden, begonnen ze er zelf grapjes over te maken. Op een gegeven moment wilde John Lennon z’n huis vergroten en iets leuks doen met de achtertuin. “Kom op,” zei hij tegen Paul McCartney, “we gaan een zwembad schrijven!” Die middag schreven ze in drie uur tijd ‘Help’. Dat was een relativering van de ontdekking dat ze met z’n tweeën een ijzersterke aanpak hadden ontwikkeld om hits te schrijven.
Zelfscansymfonie
We hebben voortdurend speciaal gecomponeerde ‘muziek’ om ons heen die ons stuurt en beïnvloedt. De smartphones, natuurlijk. Maar ook het waarschuwingssignaal dat we onze autogordel niet om hebben, dat we mogen oversteken, dat de koelkastdeur nog open staat, dat we hebben vergeten af te rekenen, dat we mogen stoppen met alcoholcontroleblazen, dat we een e-mail ontvangen… Onze leefomgeving is vergeven van de piepjes, bliepjes, zoemertjes, buzzers en riedeltjes.
Curse of the Second Verse
Een overbekend probleem bij songwriting. Je song komt lekker binnen met het eerste couplet en zeilt heerlijk het onweerstaanbare refrein in. So far so good. Maar dan. Bij het tweede couplet (verse) loop je vast. Geen idee wat je daar kwijt wilt. Je kunt natuurlijk nog een keer hetzelfde zeggen als in het eerste verse, met een iets andere tekst. Maar dat wordt een herhaling van zetten. En wat je ook bedenkt, dat tweede verse wil maar niet komen.
Gebiedende wijsjes
Wij Nederlanders zijn een eigenwijs volk. Vergeleken met veel andere volkeren zijn we extreem anti-autoritair. We laten ons door niemand iets opleggen (‘dat maak ik zelf wel uit’, ‘ik moet natuurlijk niks’), we houden niet van hiërarchie en als we bevelen krijgen, valt dat steevast verkeerd. Nederlanders moet je niet commanderen en al helemaal niet vertellen wat ze moeten doen. Of laten. Eén regeltje te veel en we hebben meteen een dictatuur. Behalve in liedjes.